MUTFAK BİLGİLERİ: Baharatlar (12.Bölüm)

Baharatlar mutfagimizda önemli bir yer almaktadir.

Hic bir Yemek, Tatli ya da en basit Salata bile onsuz düsünülmez. Baharatlar cok genis bir yelpazeden olusan dogal ürünlerdir. Bazilari toplanip komple kurutulur, bazilarin da kökleri ya da saplari kurutulup toz haline getirilir.

Bir kac tanesi de ayni sekilde taze de tüketiliyor (Nane,Maydanoz vs.).

Doga da bulunan her ürünün sifali bir etkisi vardir. Bunlari da göz ardi etmemek lazim. Sonucta vücudumuza giren bütün maddeler sadece tadlariyla bize zevk vermek disinda sagligimiza katkida bulunuyorlar.

Türkiyede en cok kullanilan Baharatlar ve özelliklerini kisaca bu dizide siraladim. Ayrica hangi yemeklerde kullanildigini da belirttim.

Eger ekleme yapmak isterseniz, yorumlarda katkida bulunabilirsiniz.

Vanilya:

(latince:Vanilla planfolia,ing.: Vanilla)

Vanilya tam bir tropik bölge bitkisidir. Essiz güzellige sahip olan cicegi aromasini ve tadini daha denemeden göze yansitiyor.Anavatanlari Meksika,Madagaskar,Cava ve Antillerdir. Safrandan sonra dünyanin en pahali baharatidir.

Ruhsal bunalim yasayanlara iyi gelen Vanilya ayni zamanda vücudu da güclendiriyor. Onun disinda hazmi kolaylastirip sinir bozukluklari da gideriyor.Solunum yollari temizleyip öksürükten de kurtaran Vanilya güclü sifa kaynagi oldugunu bu sekilde gösteriyor.

Cogu tariflerde karsilastigimiz Vanilin ile Vanilya karistirilir. Vanilya tamamen dogal ve oldukca pahali bir üründür. Vanilin ise Vanilyanin icinde bulunan ve kokusunu saglayan ana etken maddenin sentetiklestirilmis bir gida katkisidir. Kisaca Sekerli Vanilin olarak satilan bu kücük posetlerin icindeki toz, gercek Vanilyanin ucuz taklididir. Evde pasta,cikolata,dondurma,sekerleme,kahve, kakao ve likörlere tat veren Vanilya ayrica parfüm sanayisinde de cok kullanilir.

Yeni Bahar:

(latince:Pimenta officinale,ing.: All Spice)

Mersingiller familyasindan olan Yeni Baharin anavatani Bati Hind Adalari ve Amerikadir. Kokusu ve tadi tarcin,karanfil,karabiber ve hindistan cevizin harmanlamis haline benzetilir.O yüzden ingilzcede “all spice” (tüm baharatlar) adi verilmistir.

Yeni Bahar potansyum,manganez,demir,magnezyum,bakir ve selenyum gibi minerallere icerir. Ayrica A,B6 ve C Vitaminlerine yüksek miktarda sahiptir.

Faydalarinin arasinda damar sertligini önleme,hazmi kolaylastirma,gaz giderme ve vücudu kuvvetlendirmedir.

Mutfakta Yeni Bahari özellikle köfte yapiminda kullaniliyor. Onun disinda corbalara,etli dolma ve ic pilavlara,tursu ve konservelere,kek ve bisküvilere de ilave edilir.

Zencefil:

(latince:Zingiber officinale,ing.: Ginger)

Anayurdu güneydogu Asya olarak tahmin edilen Zencefil Malezya, Hindistanda ve özellikle Cinde yetisiyor.

Zencefil genel olarak sindirimi düzenler, gaz söktürür ve antiseptik özellige sahiptir. B ve C Vitaminlerini iceren Zencefil ayrica fosfor,demir ve kalsyum deposudur. Londra daki St.Bartholomew hastanesinin iddasina göre anesteziden uyanan hastalardaki bulantiyi ilaclardan daha cok Zencefilin giderdigini gözlemlemisler.

Yemekler disinda Zencefil gazoz,sarap,tursu ve recel yapiminda da kullaniliyor. Zencefil sebze yemekleri,pilav, izgara etler, corba, kurabiye,kek ve pastalar gibi genis mutfak ürünleri yelpazesinde yerini belirlemistir.

Zerdecal:

(latince:Curcuma longa,ing.: Curcuma root)

Hindsafrani ve özellikle dünyada Kurkuma adi ile de bilinen Zerdecal Zencefilgiller ailesinden olan cok yillik bitkidir.Zerdecalin anavatani dogu Hindistandir. Malesef Türkiyede yetistirilemiyor.

Astim,bronsit ve sinüzit gibi solunum yollari enfeksyonlarina iyi gelen Zerdecal, veremde de faydasini ispat etmistir. Ayrica tvücuttaki toksik maddeleri atip, antienflamatuar ve antioksidan özelliklere sahiptir.

Zerdecal daha ucuz oldugu icin Safran iceren bütün yemeklerde kullanilir. Özellikle sert tadi yüzünden güvec yemeklere katilir. Ayrica soslu sebze yemeklerine,yahni,türlü,soslu eriste ve makarnalara ilave edilir. Tatlilara Safran niyetine kullanilmasi tavsiye edilmez cünkü Zerdecalin Safrandan aromasiz olmasi tadina katkida bulunmaz.

Kaynak: Bitki Ansiklopedisi, Vikipedi

Diger bölümler icin tiklayin:

1.Bölüm: Anason,Biberiye, Cam Fistigi

2.Bölüm: Cemen,Cörekotu,Curry

3.Bölüm: Defne,Dereotu,Feslegen

4.Bölüm: Hardal,Hashas,Isirgan otu
5.Bölüm: Isot,Kakule,Karabiber

6.Bölüm: Karanfil, Kekik, Kimyon

7.Bölüm: Kisnis,Kus Üzümü,Mahlep

8.Bölüm: Maydanoz,Mercankösk,Muskat

9.Bölüm: Nane,Pul Biber,Rezene

10.Bölüm: Safran,Salep,Sarimsak

11.Bölüm: Sumak,Susam,Tarcin,Tuz