MUTFAK BİLGİLERİ: Baharatlar (11. Bölüm)

Baharatlar mutfagimizda önemli bir yer almaktadir.
Hic bir Yemek, Tatli ya da en basit Salata bile onsuz düsünülmez. Baharatlar cok genis bir yelpazeden olusan dogal ürünlerdir. Bazilari toplanip komple kurutulur, bazilarin da kökleri ya da saplari kurutulup toz haline getirilir.
Bir kac tanesi de ayni sekilde taze de tüketiliyor (Nane,Maydanoz vs.).
Doga da bulunan her ürünün sifali bir etkisi vardir. Bunlari da göz ardi etmemek lazim. Sonucta vücudumuza giren bütün maddeler sadece tadlariyla bize zevk vermek disinda sagligimiza katkida bulunuyorlar.
Türkiyede en cok kullanilan Baharatlar ve özelliklerini kisaca bu dizide siraladim. Ayrica hangi yemeklerde kullanildigini da belirttim.

Eger ekleme yapmak isterseniz, yorumlarda katkida bulunabilirsiniz.


    Sumak:


    (latince:Rhus coriaria, ing.:Sumac)

Sumak Türkiyenin neredeyse her bölgesinde yetisir.
Sumak bitkisinin meyvesinin kurutulup sofra tuzu ile karistirilip ögütüldükten sonra bildigimiz eksimsi tadinda olan baharata dönüsür.

Sumak kan sekerini düsürür,hazmi kolaylastirir,mikrobu öldürür ve ates düsürür.Ishali kestigi gibi de idarar kacirmayi önler.

Sumak kokuyu azalttigi icin bol soganli salatalara (piyaz,patates salatasi gibi ) eklenir.Ayrica yemeklere eksilik katmak icin dolma,kebap ve corbalara da katilir.

    Susam:

    (latince:Sesamum indicum,ing.: Sesame seed)

Susamin anavatani Afrika kitasidir. Hindistan ve Cin disinda Türkiyenin sicak bölgelerinde de yetistiriliyor.

Yag orani ve enerji degeri oldukca yüksek olan Susam protein,kalsyum, magnezyum ve potasyum gibi mineraller acisindan zengindir. Ayrica tüm B Vitaminleri iceriyor.

Susam Tahinin ana maddesidir. Kisin bolca tüketilen Tahin ve Pekmez karisimin enerji veren parcasidir. Susamin yagi yemeklerde ve kizartmalarda da kullanilir.Simidimizi süsleyen susam ayrica cörek ve böreklerimizin de ( bazen Cörekotu esliginde) üstüne serpistirilir.

    Tarcin:

(latince:Cinnamonum,ing.: Cinnamon)

Defnegiller familyasindan gelen Tarcin, agacin kökünden cikan sivginlarin kabuklari soyularak kurutulup elde edilir.Ayrica agacin meyvesinden üretilen esansi parfüm yapimi icin kullanilir. Endonezya,Brezilya ve Jamaika gibi tropikal bölgelerde yetisen Tarcin ülkemizde ancak seralarda ve botanik bahcelerde yetisir.

Tarcin bircok baharat gibi sindirimi kolaylastirip mide ve bagirsaktaki gazlari giderir. Onun disinda kan dolasimini hizlandirip istahi da acar.

Tarcin cubuk ve toz halinde satilir. Kullanim alanlari da ona göre degisiyor. Benim soguk alginliginda yaptigim kis cayin icinde sekiz parcalara bölünmus bir elma ve bir ayva ile yarim cubuk tarcin, ihlamur,ada cayi ve taze Zencefil ile kaynatip iciyorum.
Toz hali ile sütlacin üzerine serpilir,tas kebabinda, turta ve keklerde (özellikle elmali,cevizli ve/veya havuclu olanlar),dondurma ve kisin avrupada cok tüketilen sicak sarapda kullanilir.

    Tuz:
    (latince: Sal,ing.: Salt)

Öncelikle tuz bir baharat degildir, ama ben tuzun baharatlarla sürekli anildigi icin bu listeye de ekledim. Kimyada sodyum klorür (NaCl) olarak bilinen Yemek tuzu yada Sofra tuzu mutfak disinda dericilik ve kimya sanayisinde de kullanilir. Tuzu elde etmek icin farkli yöntemler mevcuttur. Tuzlu suyun buharlastirilmasi veya Kaya tuzunun maden gibi cikartilmasi yaygin olanlardir.

Tuz deyince insanlarin ilk önce akline gelen her yerde duydugumuz zararlaridir. Dogrusu da fazla tüketimden kaynaklanan yan etkileridir. Aslinda bebeklerin besinden ve ictigi süt gibi iceceklerden aldigi tuzun yeterli olmasi yetiskinler icin de gecerlidir. Tuzun icerdigi iyot vücudumuz icin cok önemli olan minerallerden biridir. Boynumuzdaki tiroid bezlerinin hormon salgilamasini saglayan iyotun günlük ihtiyacini gida ve iceceklerden karsiliyoruz. Onun disinda tuz düsük tansyon hastalarin tansyonunu yükseltir, mikrop öldürür ve idrar olusumunu saglar.

Tuz bütün yemeklerde kullanilir. Ayrica cimdik dedigimiz minimal miktarlarda tatlilarda, pasta ve keklerde de ilave edilir.Ayrica salamura,tursu ve konserve islemlerinde de tuz iri ya da ince olarak kullanilir. Ve tabiiki Tuzu sofralarimizda ilave olarak Karabiber ve Pul biber esliginde yaygin olarak görürüz.

Ama herseyin fazlasi zararlidir bunu aklinizda bulundurarak tuzu ve diger baharatlari kullanin lütfen...




Diger bölümler icin tiklayin:

9.Bölüm: Nane,Pul Biber,Rezene

4 yorum:

  1. "Öncelikle tuz bir baharat degildir, ama ben tuzun baharatlarla sürekli anildigi icin bu listeye de ekledim" Yeni bir bilgi öğrendim.
    Teşekkürler

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet tuz dogada yetisen bitkilerden elde edilmiyor. Vikipedideki aciklamasi söyledir (ve kimya dersinde de öyle ögrenmistik asirlar önce :)) ):"Tuz, kimyada, bir asitle bir bazın tepkimeye girmesi neticesinde meydana gelen maddedir. " http://tr.wikipedia.org/wiki/Tuz_%28kimya%29

      Sil
  2. Baharatlarla zayıflmak diyet yapmak istiyorsanız sizlere bazı baharatları önereceğim
    ZENCEFİL,BİBERİYE,ZERDEÇAL,PUL BİBER,KIRMIZI BİBER,HARDAL TOHUMU Bu baharatlar yağ yakmanızı kolaylaştırıyor

    YanıtlaSil
  3. Verdiginiz bilgiler icin tesekkürler :)

    YanıtlaSil

Sanatçı' ya alkışı, Blogger' a yorumunuzu esirgemeyin...
Teşekkürler ve Sevgiler 💖