GÜZELLIK VE MAKYAJ: Makyajin Tarihi

Bakimli olmak özellikle bayanlarin hayatinda önemli bir yer aliyor. Annem bile 70 yasinda olmasina ragmen hala her sabah ve aksam mutlaka yüz kremini kullanir. Bu sadece erkeklerin begenisini toplamak icin yapilan birsey degil.Psikolojimiz icin bir nevi besin olarak kendini iyi hissetmek ve aynaya baktiginda memnun kalmak icin her türlü bakimimizi yapariz. Bakimli gözükmek icin sacimiz ve giyimimiz disinda yüz güzelligimizi ortaya cikarmak icin makyaji kullaniriz.

Pudra,far,allik,ruj diye malzemeler listesi uzayip gidiyor. Bazi bayanlarin kücük bir servet degerinde koleksyonlari var. Itiraf ediyorum ki ben de onlardan biriyim.

Ama makyajin ne zaman ortaya cikip ne icin kullanildigini hic merak ettiniz mi? Makyaj sadece kadinlarin güzel gözükmesi icin mi icat edildi? Ilk olarak kullanilan malzemelerin icerigi neydi? Nedense böyle konular benim ilgimi cekiyor ve ufaktan arastirip ögrendiklerimi sizinle paylasiyorum...

Makyajin Tarihi

Arastirmalara göre makyajin tarihi neredeyse insanoglunun var olusu kadar eskidir.Bulunan deniz kabuklarinin icinde olan sari,kirmizi ve siyah renkli maddeler bundan 50.000 yil evvel bugünkü Ispanya yarimadasinda saman ritueller icin kullanilmis. Dünya capinda magralarda gördügümüz duvar resimlerinde zamanin insanlari yüz ve vücutlarini farkli renkler ile süslemisler.Günümüzün Afrika kitasinda bulunan Massai ve Nubalar hala asi boyasi,kirec ve kül ile geleneksel seklide vücutlarini ve yüzlerini boyuyorlar.

Nefertiti

Misirda arkeolojik kazilar esnasinda m.ö. 2500 dan itibaren günes isigindan korunmak icin kullanilan krem ve yaglar bulunmustur. Onun disinda misirlilarin allik ve dudak boyasi kullandiklari tespit edilmistir. Inanclarina göre gözler büyük önem tasiyordu cünkü günes tanrisi Ra´nin simgesiydi. Rahibler tarafindan özellikle yesil ve siyah boyadan olusan karisimlar ile gözlerin etraflarini boyuyorlardi.Edfu tapinaginda bu karisimlarin tarifleri bulunmustur. Malzemelerin icerikleri dogada bulunan tas ve bitkilerden elde ediliyordu.Genelde malakit tozu (yesil),lopcuk (mavi), kömür ve yag karisimlari (siyah),zincifre (kirmizi) ve galenit (gri ve tonlari) renkleri elde etmek icin kullanilmis.

Eski romali bayanlar anca yunanistanin fetihinden sonra makyaj ile tanismislar. O zamanlarda kullanilan ilk rimeli yakilmis sise mantarlarin kalintilarindan elde ediyorlarmis. Onu cikarmak icin zeytinyagi,eseksütü ya da kecisütü kullanmislar. (Not: Ben gözmakyajimi da zeytinyagi ile temizliyorum,bence en güzel o cikariyor tavsiye ederim.)

Ortacagin avrupasindaki eliter kesimin bayanlari bembeyaz ve pürüzsüz ciltleri ile bilinirdi. O zamanlarin güzellik ideali beyaz cildin üst sinifin mensubunu gösteriyordu.Yani zengin ve aristokrat ailenin bayanlari günese cikmayip agir islerden uzak olduklari icin halkin kadinlarindan kolayca ayirt edilebiliyordu (kiyafetler disinda bu cok önemli bir statü sembolüydü).Uzak doguda bu hala bir güzellik simgesidir. Ama tabiiki herseyin en´i oldugu icin dogal hallerinden daha da beyaz olmak isterlerdi (kirec misali).Bu mükkemmel beyazligi elde etmek icin yüksek derecede zehirli olan kursun oksit´ i kullaniyorlardi. Bu madde ciltte apselere yol aciyordu. 

Rönesans döneminde 1.ci Elisabet tarafindan cok kullanilan yanak ve dudak boyasi moda oldu. Kirmiz böceginden elde edilen kirmizi rengi ruj olarak kullaniyorlarmis.

17, ci yüzyil da ben modasi ortaya cikti. Onu boya yerine deriden, ipekten ya da kadifeden yapiyorlardi.

18. ci yüzyil dan itibaren yüzü beyazlatmak icin kursun oksit´ in yani sira civa,kalay oksit ve talk tozu kullaniliyordu.Dudaklar ve yanaklar icin gereken kirmizi boyayi saflor,kirmiz,sekoya agaci,sandal agaci ve zincifre den üretiliyordu.Bu arada saci boyamak da moda olmustu. Pomadi saca sürdükten sonra özel sac pudralar ile sacin dogal rengini degistiriyorlardi. Bugday ya da pirinc nisastasini kömür tozu ile karistirinca gri, okra ile karisinca sariyi ve kirmizi elde etmek icin önceden bahsettigim maddeler ile karistirilip saca uyguluyorlardi.Tabiiki bu kalici boya degildi.

19. cu yüzyilin ortalarinda insanlarin bilinclenmesi esliginde kozmetik ürünler arastirmalarin ortaya cikardigi sagliga zararlarin etkisi altinda bir evrim gecirdiler. Kursun oksit yerine cinko oxit, bor nitrür, pirinc unu ve talk pudrasi kullaniliyordu. Kirmizi renkler karmin den elde edilmeye basladi.

Ilk ruj 1915 yilinda dünyaya tanitilmis. Bu kozmetik endüstrinin en önemli icatlarindan biriydi. Zamanla far ve rimel de bayanlarin makyaj cantalarinin olmazsa olmazi haline gelip kozmetik endüstrisi ciddi sekilde ekonomide yer almaya baslamis.

Max Factor

Kozmetik ürünlerin seri sekilde üretilmesinin piri Max Factor dir. Zamanin starlari Joan Crawford, Greta Garbo ve Gloria Swanson´un makyaj stillerini Factor yaratmistir. 

Helena Rubinstein

Onun disinda kozmetik endüstrisinin önemli isimleri iki büyük rakip ve oldukca hirsli olarak bilinen Elizabeth Arden ve Helena Rubinstein dir. Onlar zamanina damgasini vuran isimler ve ürünleri hala sonradan piyasaya cikan markalar tarafindan defalarca kopyalayip gelistirilmistir.

Elizabeth Arden