ÇOCUK & AİLE: DKH - Doğum kontrol hapı ile ilgili bilgiler

Herkese merhaba,

Cinsellik söz konusu olunca toplumumuz çifte standart uygulamaktan çekinmez. Misal olarak ergenlik çağındaki yaşadığım yüz kızartıcı olayların birini öne sürebilirim: Sevgili teyzem hafif dekolte giydiğimde bana kızıp "Burası Avrupa değil, o kadarda açık giyinme lâf ederler!" diye fırça atıp, saatler sonra gittiğimiz pazarda sütyen satan tezgâhın sahibin sorusuna " Yok oğlum benim için değil, bu kızın ikizlerine takke arıyoruz." diye bağırıp beni cümle âleme rezil ederdi. En azından ben öyle düşünürdüm ama meğer kimse o ortamda bunu yadırgamazmış. Nedense yolda yürüyen her erkek potansiyel cinsel sapık olup (maalesef doğru, olabiliyor) salı pazarın genç esnafı göğüslerimin numarasını bakarak tespit ederken, erkekliği bir anda hadım derecesine geriliyor. Bu yaşıma gelip de hâla aradaki uçurum kadar farkı anlamış değilim. 
Neyse ki aradan geçen yirmi küsür yıl içersinde genç bayanlar kadınlığı ve cinselliği artık bir tabu olarak görmüyorlar. Sonuçta o da hayatımızın önemli parçasıdır ve bilinçli hareket etmek sonradan yaşayabileceğimiz pişmanlıktan korur. 
Korumak ( daha doğrusu korunmak) bu sefer ki yazımın  konusudur. Cinselliği keşfedip karşı cins ile yakın temasa geçtiğimizde kendimizi ve duygularımızı keşfederken istenmedik sonuçların önüne geçmenin yollarını araştırmamız gerekiyor. Özellikle bayan olarak bu sorumluluğu üstlenmemiz şart. Sebebi ise erkeklerin bu konuda pek de güvenilir olmamalarıdır ( misal olarak Meryem Uzerli'nin başına gelenleri gösterebilirim. Onun hamilelik hikâyesini o meşhur Ayşe Arman röportajından dolayı detaylı öğrendik ). Ayrıca bayanlar koruma konusunda daha geniş bir seçenek yelpazesine sahipler. İlk etapta güvendiğiniz jinekoloğa danışmanızı tavsiye ederim. O size uyabilen metodlar hakkında detaylı bilgi verebilir. İhtiyaçlarınızı ve fiziksel özellikleriniz, ayrıca tıbbi yönden en uygun korunma şeklini bilip de ancak o kişi tavsiye edebilir. 
Ben doktor değilim. Bir bayan olarak kendimce farklı seçenekleri denedim. Sonunda tercihim doğum kontrol hapından oldu. Tabii ki artıları kadar eksileri de var. Bunları bu yazımda sizler ile paylaşacağım.

DKH- Türleri

Doğum kontrol hapları (DKH) genelde iki tür olarak bilinir:

Kombine doğum kontrol hapı iki tür hormon (etinil östradiol ve progesteron) içermekte ve yumurtalıkların her ay yumurta üretme işlevini engellemektedir. Kombine doğum kontrol hapını 21-22 gün alıp adet başlangıcında 6-7 gün ara verilir.

”Progestogen-only pill” yani mini hap (mini pill) sadece progesteron hormonu içermekte ve rahim ağzındaki mukozayı değiştirerek etkili olmaktadır. Böylece sperm döl yolundan geçemez ve yumurtayı dölleyemez.
”Progestogen-only pill” kombine haplardan daha az etkilidir. Mini hap ülkemizde bulunmamaktadır.

Kombine doğum kontrol hapı (kdkh) tek, çift ve üç fazlı olarak satılır.

Tek fazlı kdkh lar iki hormonları her hapta aynı dozajda içerirler. Alırken yanılma riski daha düşüktür.

Çift fazlı kdkh lar ise farklı dozajlarda hormonlar içerirler, Progestogen hormonu ilk günlerde daha az miktarda olup gittikçe arttırılıyor. Korunma etkisini göstermesi için haplar öngörülen günlerde alınması şarttır.

Üç fazlı kdkh ların hormon dengelemeleri kadın vücudundaki hormonlarının doğal döngüsüne göre ayarlanmıştır. Genelde haplar 3 renkte olup kullanımında kolaylık sağlar. Doğal olarak bu hapları da belli günlerde alınması gerekiyor.

Dkh - Yan etkileri ve eksiler

Yan etkiler hapın türüne göre değişse de genel olarak mide bulantısı ve kusma, kilo'da artış, ara kanamalar, göğüste gerilme hissi, cinsel isteksizlik ve modunuzda dalgalanmalar yaşanması mümkündür. Bunların (ve diğer semptom veya olasılıklar) her bayanda ortaya çıkması şart değildir. Ben mesela 4 farklı hap demedim ve hiç midem bulamadı, ama başka semptomları yaşadım. O yüzden bir ay yada bir dönem deneyip gözlemlediklerinize göre hareket etmenizi tavsiye ederim.
Bunların dışında kan pıhtılaşması olasılığı da başlıca yan etkilerden biridir. Bu riski tetikleyen faktörler: sigara, obezite, yüksek tansiyon, diyabet, genetik yapı ve uzun uçuşlar. Saydığım faktörler kesin olarak sorun kaynağı olmasa da riski yükselttikleri için hapı kullanmayı tavsiye edilmiyor. Doktor ile iletişimde bulunmakta fayda var.
Hapları kullanırken gereken disipline sahip olmanız gerekiyor. Her gün aynı saatte alınması şartı olsa da 12 saat korunma çerçevesinde aldığım da oldu. Bu durumlar tabii ki birer istisna idi, saatinde akmaya gayret ettim (genelde yatmadan evvel).
Hastalanıp ishal veya kusma sorunu yaşayınca hapın etkisi düşebilir, hatta tamamen ortadan kalkar. Bazı ilaçlar da bu durumu tetikleyebilir, hekiminize kullanmadan önce DKH aldığınızı belirtin ve ek korunma metodları (misal: prezervatif) kullanın.
DKH sizi cinsel hastalıklardan koruyamaz. Eğer partneriniz sık değiştirirseniz yada öyle bir risk mevcut ise mutlaka prezervatif kullanın ( yada toptan vazgeçin derim...).

DKH- Artılar ve yararlar

Hapın korunma seviyesi yüksek olduğu için güvenlik konusunda tartışılmazdır.
Saç yağlanmasını ve dökülmesini engelleyebilir, sivilce oluşumunda ve cilt sorunlarını gidermek için uygundur.
Adet kanamasının şiddetini ve süresini düşürür. Ayrıca adet sancılarını yüksek derecede azaltır.
Vücuttaki su birikimini önleyebildiği gibi adet öncesi ruhsal dengesizlikleri de azaltıyor.
DKH kullandığınızda âdet gününüzü garantiler ve (hapın türüne göre) âdeti atlayabilirsiniz (misal: tatil planlaması için).
DKH' lar doğurganlığınızı azaltmaz. Şahsen bunun kanıtıyımdır, uzun yıllar hap kullanıp bıraktığımda nur topu gibi kızıma hamile kaldım :)
Cinselliği yaşamakta rahatlık veren bir metoddur, partneriniz ile daha tasasız zaman geçirip korunma ile uğraşacağınıza işin özünü yaşayıp keyif alabilirsiniz.
Bunların dışında DKH ilk alındığı günden itibaren doğru kullanılırsa tam koruma sağlar (ara verdiğiniz 5-6 günlük sürecin içinde de).

Eğer sorularınızı varsa yada kendi tecrübelerinizi paylaşmak istersiniz, aşağıdaki yorum bölümünde bunu dile getirebilirsiniz.

Teşekkürler ve Sevgiler 💓